Gietijzer

Gietijzer is een klassiek materiaal dat al eeuwenlang wordt gebruikt in de keuken. Het is zwaar, robuust en houdt warmte heel goed vast. Daardoor is het perfect voor stoofpotten, suddergerechten en bakken op hoge temperatuur. Gietijzeren pannen gaan bij goed gebruik jarenlang mee — soms zelfs generaties lang.

In deze gids lees je wat gietijzer zo bijzonder maakt, waar je op moet letten bij gebruik én hoe je het goed onderhoudt.

Wat is gietijzer precies?

Gietijzer is een legering van ijzer met een klein percentage koolstof. Het wordt in een mal gegoten — vandaar de naam. Het resultaat is een pan die stevig is, goed tegen hoge temperaturen kan, maar ook wat kwetsbaar is voor roest als je er niet goed mee omgaat.

Gietijzeren pannen kunnen kaal zijn (zonder coating) of geëmailleerd (met een beschermlaag). Beide hebben hun eigen voor- en nadelen.

Waarom kiezen voor gietijzer?

Gietijzer is niet voor iedereen, maar als je ervan houdt om rustig te koken of graag stevige gerechten maakt, dan is het ideaal.

✅ Houdt warmte lang vast
✅ Gelijkmatige hitteverdeling
✅ Geschikt voor oven en alle fornuistypes (ook inductie)
✅ Gaat jarenlang mee

Let wel: het materiaal is zwaar en moet met zorg worden schoongemaakt.

Populaire soorten gietijzeren pannen

Geëmailleerd of niet?

Er zijn twee soorten gietijzeren pannen:

1. Geëmailleerd gietijzer
Deze pannen hebben een gladde beschermlaag. Daardoor hoef je ze niet in te branden en kun je ze makkelijker schoonmaken. Wel zijn ze wat gevoeliger voor barsten als je ze laat vallen.

2. Kaal gietijzer
Deze pannen hebben geen coating. Ze vereisen wat meer onderhoud: je moet ze inbranden met olie om een natuurlijke antiaanbaklaag te krijgen. Maar als je dat goed doet, krijg je een pan die steeds beter wordt.

Hoe gebruik je gietijzer?

Gietijzer warmt langzaam op, maar houdt warmte wel heel goed vast.

🔸 Verwarm de pan langzaam op middelhoog vuur
🔸 Gebruik wat olie of boter om aanbranden te voorkomen
🔸 Roer niet te vaak en laat het gerecht rustig garen
🔸 Zet de pan na het bakken eventueel in de oven

Let op: een koude gietijzeren pan direct op hoog vuur zetten kan leiden tot scheuren of kromtrekken.

Onderhoud van gietijzeren pannen

Goed onderhoud zorgt ervoor dat je pan jarenlang meegaat.

Bij geëmailleerd gietijzer:

• Laat de pan afkoelen voor je hem afspoelt
• Gebruik geen schurende sponsjes
• Geschikt voor handwas, soms ook voor vaatwasser (check handleiding)

Bij kaal gietijzer:

• Nooit in de vaatwasser
• Maak schoon met warm water en een borstel (zonder zeep)
• Goed afdrogen en invetten met een dun laagje olie
• Regelmatig opnieuw inbranden als de laag verslijt

Gietijzer en veiligheid

Gietijzer is 100% veilig bij juist gebruik.

• Er komen geen schadelijke stoffen vrij, ook niet op hoge temperatuur
• Bij ongecoate pannen kunnen kleine hoeveelheden ijzer in het eten komen – dat is niet erg, en voor sommige mensen zelfs gunstig
• Geëmailleerde pannen zijn gladder en makkelijker schoon te houden, wat hygiënisch is

Let wel op: door het zware gewicht is het belangrijk om voorzichtig te zijn bij het tillen of verplaatsen van een hete pan.